• Wie het 996-werkschema aanhoudt, werkt zes dagen per week van 9 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds of maakt soortgelijke lange werkdagen.
  • 996 is populair onder werknemers in China, vooral bij techbedrijven.
  • Sommige Chinese werknemers klagen op sociale media over dit werkethos omdat het levens verwoest.

Het brute Chinese werkethos ‘996’ is mateloos populair onder jonge Chinese werknemers. Maar het wordt ook gezien als de boosdoener achter een verstoorde werk-privébalans en de vele stress waar sommige aanhangers mee kampen, soms met de dood tot gevolg.

‘996’ is op veel werkplekken een ongeschreven regel. Leiders in de techwereld prijzen dit werkethos aan terwijl arbeiders en activisten er al jaren over klagen. Dit is wat je moet weten over de beruchte ‘996-werkcultuur’.

Lees ook: Bazen zoals Elon Musk en Jack Ma pleiten voor een 72-urige werkweek, maar daar denken de meeste werknemers heel anders over

Wat is de 996-cultuur?

Deze werkcultuur stimuleert of dwingt werknemers om zes dagen per week van 9 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds te werken – of een rooster aan te houden met ongeveer hetzelfde aantal uren achtereen werken.

Bij Chinese techbedrijven en startups is 996 gemeengoed. Hoewel dit onbetaald overwerken bij wet verboden is in China, voeden veel Chinese bedrijven deze cultuur onder werknemers.

"Overwerken is tegenwoordig de norm", klaagt een blogger op social medium Weibo. "Angstaanjagender nog is dat zoveel jonge werknemers dit normaal vinden en niet durven te klagen. Als ze het al doen, haalt het niets uit."

Hoe beïnvloedt 996 Chinese werknemers?'

Het slopende 996-rooster voor jonge techwerknemers is een recept voor een burnout. Er blijft weinig tijd over voor levensbehoeftes als slaap, seks en überhaupt een privéleven.

Hierdoor kiezen sommigen ervoor om hun kinderwens vaarwel te zeggen. Op de door arbeidsactivisten opgestelde Github-groep "996.ICU" kunnen critici voorbeelden van onredelijke overwerktijden plaatsen. Daarnaast kunnen ze bedrijven die de 996 werkcultuur onderschrijven, op een zwarte lijst zetten.

De kritiek rond '996' barstte los in december 2019 nadat een 22-jarige medewerker van e-commerceplatform Pinduoduo in Urumqi, 's nachts om 1.30 uur na een lange werkdag, op straat instortte en overleed. De vrouw werd gezien als het zoveelste slachtoffer van de extreme overwerkcultuur in China.

"Op deze wijze werken is schadelijk voor het menselijk lichaam. We hebben veel gehoord over sterfgevallen door overwerken in de afgelopen jaren. Maar dit misvormde systeem blijft bestaan", klaagt een blogger. "We moeten ons afvragen: is het inruilen van onze levens het geld wel waard?"

Wie staan achter '996'?

De meeste tech-CEO's in China, eigenlijk.

Alibaba CEO Jack Ma, die in armoede opgroeide maar een van China's rijkste mannen werd, is een van de grootste voorstanders van 996. Hij noemt het zware werkschema een "zegening" voor jonge professionals. "Als je een baan vindt waar je van houdt, dan bestaat het 996 probleem niet", zegt Ma. "Als je niet gepassioneerd bent over wat je doet, is elke minuut werk pijnlijk."

Richard Liu, CEO van e-commerceplatform JD.com, is het eens met Ma. Op zijn WeChat-kanaal prijkt de tekst: "luie mensen zijn niet mijn mensen".

Niet alleen Chinese techkopstukken verdedigen het maken van lange uren. Ook Tesla's Elon Musk gelooft dat mensen pas een impact kunnen maken op de wereld als ze tussen de 80 en 100 uur per week werken. "Niemand veranderde ooit de wereld met een werkweek van 40 uur".

Is dit werkethos wel effectief?

Uit onderzoek blijkt dat werknemers juist productiever worden van kortere werkweken en dat mensen worstelen met concentratieproblemen als ze uren achter elkaar blijven werken. Slaapgebrek wordt in verband gebracht met kanker, overgewicht en geheugenproblemen.

Lees meer over productiviteit: